Στο προηγούμενο άρθρο [Mentoring – Η αξία της συμβουλευτικής καθοδήγησης] ανοίξαμε την συζήτηση για το τι είναι, τι σημαίνει και πόσο σημαντικό μπορεί να είναι για την επαγγελματική πορεία μας. Όμως ποιός είναι ο μέντορας εκείνος που θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην επαγγελματική σου πορεία; Ποιά χαρακτηριστικά έχει που θα σε κάνουν να νιώσεις ότι “αυτός είναι ο άνθρωπος σου”;

Η σχέση mentor – mentee

Ο ιδιότητα του μέντορα είναι μία ιδιότητα και ένας ρόλος που κερδίζεται. Η επαγγελματική επιτυχία κάποιου από μόνη της δεν σημαίνει ότι τον αποδεχόμαστε και ως μέντορά μας. Χρειάζεται όλη η προσωπικότητα ενός ανθρώπου να μας ταιριάζει. Οι άνθρωποι, που για εμένα υπήρξαν μέντορες έχουν την προσωπικότητα, τις αξίες και τα πιστεύω, που ταιριάζουν με τα δικά μου. Ακριβώς γι’ αυτό η σχέση έχει εξελιχθεί σε σχέση ζωής. Οι γνώσεις κάποιου και μόνο δεν είναι αρκετά δυνατές για οικοδομήσουν μία σχέση mentor – mentee.

Η σχέση mentor – mentee (ή στα ελληνικά μέντορας και συμβουλευόμενος/η) μπορεί να λάβει διάφορες μορφές. Μπορεί να είναι συνειδητή από την πλευρά του μέντορα ή όχι. Μπορεί να είναι με κάποιον που γνωρίζουμε και έχουμε προσωπική επαφή, μπορεί και όχι. Πιθανά για εμάς μέντορας να είναι κάποιος που δεν γνωρίζουμε προσωπικά. Μπορεί να μελετούμε το έργο του (ή το περιεχόμενο που δημοσιεύει στο διαδίκτυο, μιας και σήμερα διανύουμε την εποχή του digital mentoring) και αποτελεί για εμάς μόνιμη πηγή αναφοράς και έμπνευσης.

Ιδανικά είναι μία ωφέλιμη και θετική εμπειρία και για τους δύο. Όπως το λέει και η ρήση, “αυτός που διδάσκει και αυτός που διδάσκεται δημιουργούν μαζί τη διδασκαλία.” Έτσι το mentoring είναι μία εξελικτική σχέση που καλλιεργεί την ανάπτυξη και τη βελτίωση και των δύο ατόμων.

Μπορεί να περιλαμβάνει μία ποικιλία ρόλων, όπως τη διδασκαλία, τη συμβουλευτική, την εποπτεία, την υποστήριξη και τη φιλία. Αν τελικά διατηρηθεί στο χρόνο, μετουσιώνεται καθώς και τα δύο άτομα εξελίσσονται σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο. Καλό είναι πάντως να κρατήσεις, ότι η σχέση mentor – mentee δεν είναι πάντα μία εύκολη σχέση, γιατί ο ρόλος του είναι να σου πει και τις δύσκολες αλήθειες.

Τα χαρακτηριστικά του μέντορα “διαμάντι”

Ενώ θεωρητικά όλοι μπορούν να γίνουν μέντορας κάποιου και να τον βοηθήσουν να βγάλει τον καλύτερο εαυτό του, δεν είναι όλοι έτοιμοι για αυτό το ρόλο. Ποια είναι εκείνα τα χαρακτηριστικά ή οι δεξιότητες που θα μας δείξουν ότι αυτός είναι άνθρωπος που ψάχνουμε; Ποιος είναι, αυτό που θα λέγαμε, ο μέντορας “διαμάντι” για εμάς;

Διαθέτει την εμπειρία που θέλεις να αποκτήσεις

Ας αρχίσουμε από αυτό! Σίγουρα έχει διανύσει τη διαδρομή που θέλεις να κάνεις. Έχει δει τα όσα θέλεις να δεις και έχει πετύχει τα όσα θέλεις να πετύχεις. Έτσι η καθοδήγηση του αποκτά απείρως μεγαλύτερο νόημα.

Είναι ειλικρινής, ασκώντας εποικοδομητική κριτική

Η σχέση mentor – mentee  δεν είναι πάντα μία εύκολη σχέση, όπως είπαμε. Ο άνθρωπος αυτός βρίσκεται εκεί για να πει και τις “δύσκολες” αλήθειες, που δεν είναι (συνήθως) ευχάριστο να ακούμε. Όταν αυτό γίνεται σε μία βάση σεβασμού και καλής διάθεσης, τότε σε βοηθά να βγεις από την όποια ζώνη άνεσής σου και να διευρύνεις τη δράση σου. Σίγουρα ο ρόλος του μέντορα δεν είναι μόνο να εστιάσει σε ό,τι “δεν κάνεις καλά”, και να το διορθώσει. Ο ρόλος του μέντορα, που θα θυμάσαι στην υπόλοιπη σου ζωή, είναι ειδικά εκείνος που έριξε φως σε ό,τι κάνεις καλά και σε ενέπνευσε να το κάνεις ακόμα καλύτερα. Είναι ο άνθρωπος που μπορεί να βγάζει τον καλύτερο σου εαυτό και να σε ωθεί να γίνεσαι καλύτερη σε όλα τα επίπεδα.

Είναι καλός ή καλή ακροατής/τρια

Δεν είναι αυτονόητο και ταυτόχρονα μπορεί να είναι καθοριστικό για την επικοινωνία με τον/την μεντορά σου. Ο άνθρωπος που όντως θα αφήσει αξιόλογο αποτύπωμα στην πορεία σου, ακούει με στόχο να καταλάβει τι νιώθεις εσύ, ακούει για να δει ακριβώς τι σε προβληματίζει και τι σε εμπνέει. Σίγουρα δεν περιμένει εσένα να βάλεις τελεία, για να βγάλει τον δικό του (μονό-)λόγο ή να μιλήσει για τον εαυτό του και τα επιτεύγματα του. Όπως πρόσφατα διάβασα, εμπνεόμαστε πολύ περισσότερο από κάποιον που νιώσαμε ότι άκουσε όσα είχαμε να πούμε, ακόμα κι αν στη συνέχεια διαφωνήσει μαζί μας.

Και κάποια ακόμα…. Είναι πρόθυμος να διαθέσει χρόνο

Η σχέση αυτή, προκειμένου να αποδώσει καρπούς, χρειάζεται το χρόνο της. Υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις επάνω σε αυτό το θέμα. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ο χρόνος και η συχνότητα πρέπει να είναι συγκεκριμένες και προκαθορισμένες. Άλλοι πάλι θέτουν ένα χρονικό πλαίσιο, αλλά είναι πιο ελαστικοί. Από την προσωπική μου εμπειρία, ξέρω ότι ο χρόνος που θα διαθέσεις στον άνθρωπο που λαμβάνει την συμβουλευτική καθοδήγησή σου, είναι σχετικός. Εξαρτάται άμεσα από τη δέσμευση που έχει να κάνει ο ίδιος αυτή καθεαυτή τη δουλειά. Η σχέση λειτουργεί μόνο όταν από το θεωρητικό επίπεδο περνά κατευθείαν στη δράση του mentee και επανατροφοδοτείται από νέα ερεθίσματα.

Σε οδηγεί στις απαντήσεις

Το ευκολότερο και λιγότερο απαιτητικό σε χρόνο είναι να δίνει άμεσα τις απαντήσεις.  Από την άλλη, το να σε βοηθά να οδηγηθείς στην απάντηση, είναι σίγουρα πιο διδακτικό. Ο μέντορας “διαμάντι” φροντίζει να σε φέρνει σε επαφή με  νέα ερεθίσματα και εμπειρίες για να μπορείς να δίνεις μόνη σου τις απαντήσεις.

Είναι άτομο που μπορείς να εμπιστευθείς

Η σχέση μέντορα – συμβουλευόμενου/νης οφείλει να στηρίζεται σε θεμέλια εμπιστοσύνης. Αν ο μέντορας αποδειχθεί ανάξιος αυτής της εμπιστοσύνης  η σχέση αμέσως διαρρηγνύεται και παύει να λειτουργεί με όφελος προς τον συμβουλευόμενο.

Είναι αισιόδοξο άτομο 

Ένας αισιόδοξος άνθρωπος βλέπει μόνο δυνατότητες και ανοιχτά πεδία δράσης εκεί που άλλοι βλέπουν αδιέξοδα. Το ισχυρότερο αντίδοτο, δηλαδή, στην αγωνία, τους προβληματισμούς και τις προκλήσεις που έχει κάποιος που τώρα ξεκινά.

Επίλογος

Καθώς η λίστα με τα χαρακτηριστικά ενός μέντορα “διαμάντι” μπορεί να είναι πολύ πιο μακροσκελής, σήμερα κάνουμε αναφορά στα πιο στοιχειώδη. Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε ότι καλό είναι να είναι ένα ανήσυχο πνεύμα ή ένας άνθρωπος, ο οποίος απέχει από δογματισμούς και προκαταλήψεις.

Εάν βρήκες το άρθρο χρήσιμο, προώθησέ το σε κάποια που ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα για το θέμα. Εάν έχεις υπάρξει μέντορας ή συμβουλευόμενη, μοιράσου την εμπειρία σου μαζί μας.

Στο επόμενο άρθρο της σειράς “Mentoring – Συμβουλευτική Καθοδήγηση” θα μιλήσουμε για το πως θα βρεις τον σωστό μέντορα για εσένα.

Μέχρι τότε, καλή συνέχεια σε ό,τι καταπληκτικό ετοιμάζεις.