creative burnout ή αλλιώς εξουθένωση της δημιουργικότητας

Όταν η δημιουργικότητα παθαίνει burnout

Όσες και όσοι δημιουργούμε περιεχόμενο και υλικό για να αναπτύξουμε τη δουλειά μας θα θέλαμε να ρέει πάντα και μόνιμα η δημιουργικότητα μέσα μας. Να μην στερεύει ποτέ. Πόσο κοντά είναι όμως αυτό στην πραγματικότητα ενός ανθρώπου που δημιουργεί; Αν έχεις βρεθεί στη θέση του να νιώθεις ότι χάνεις τη φωνή σου και δεν μπορείς να βγάλεις τίποτα άλλο, τότε πιθανά να έχεις πάθει λίγο από το λεγόμενο creative burnout. Πότε το μπλοκάρισμα ξεπερνά το όριο και γίνεται creative burnout;

Δημιουργική εξουθένωση

Το creative burnout αφορά εκείνη την κατάσταση, όπου νιώθουμε συναισθηματική, σωματική και πνευματική εξουθένωση σε ό,τι αφορά τη δημιουργική εργασία. Εργασίες που μέχρι πρότινος είχαν για εμάς ενδιαφέρον ή χρειάζονταν λίγο χρόνο για να ολοκληρωθούν, τώρα έχουν χάσει κάθε σπιρτάδα και έμπνευση και γίνονται μόνο διεκπαιρεωτικά. Κάτι σαν να βγαίνουν μεν, αλλά χωρίς ψυχή.

Αυτό για κάποιον που δημιουργεί διαρκώς υλικό μπορεί να είναι λογικό να συμβαίνει που και που, και απλώς να σημαίνει ότι χρειαζόμαστε ένα διάλειμμα ξεκούρασης. Όταν τραβάει αρκετά σε διάρκεια, μεταξύ άλλων που μπορεί να συμβαίνουν, μπορεί να βιώνουμε το δικό μας creative burnout, τη δική μας δημιουργική εξουθένωση.

Σημάδια creative burnout

Στο σημερινό άρθρο συγκέντρωσα κάποια σημάδια, το οποία μεμονωμένα μπορεί να μην οδηγούν σε κάτι τέτοιο, αλλά συνδυασμένα αποτελούν σοβαρή ένδειξη. Ωστόσο, όταν και εδώ η διάρκεια τραβάει περισσότερο μπορεί να σηματοδοτούν και άλλες πιο σοβαρές καταστάσεις, για την διαχείριση των οποίων χρειαζόμαστε έναν ειδικό.

Αναβλητικότητα

Το πρώτο σημάδι είναι η γνωστή και μη εξαιρετέα σε όλους μας, αναβλητικότητα. Το να αναβάλεις κάτι γιατί τώρα πιθανά δεν έχεις τη διάθεση να το κάνεις, είναι λίγο πολύ αναμενόμενο. Όταν αυτό όμως τραβάει για πολύ καιρό, μπορεί να είναι, μεταξύ άλλων, και ένδειξη αυτού το φαινομένου. Η αίσθηση της μόνιμης κούρασης, μπορεί να σημαίνει ότι σου λείπει κάποια βιταμίνη ή ότι έχει πέσει ο σίδηρος, μπορεί να έχει και κάποιο φυσιολογικό αίτιο. Ωστόσο, αν η διατροφή σου είναι σωστή και κοιμάσαι αρκετές ώρες, και παρόλ’ αυτά νιώθεις κούραση ειδικά όταν πρόκειται να εργαστείς, τότε παρατήρησε καλύτερα τον εαυτό σου. Προέκταση αυτής της αίσθησης είναι και η απροθυμία να σηκωθείς από το κρεβάτι το πρωί. Θυμάσαι τον εαυτό σου και ξέρεις πως είναι να μην σου φτάνουν οι ώρες της ημέρας για να μετουσιώσεις σε έργα όλα όσα έχεις στο μυαλό σου και θέλεις να μοιραστείς με τον κόσμο. Σε αυτή τη φάση, είναι σαν να έχεις αποσυνδεθεί από το νόημα. Το στρες που νιώθεις για το δημιουργικό σου κενό κάποιες φορές το νιώθεις τόσο έντονο, ώστε σε καθηλώνει στο κρεβάτι και θέλεις να μείνεις εκεί για πάντα.

Δημιουργική εξουθένωση: κάποια σημάδια ακόμα

Εκτός από την αναβλητικότητα, την αίσθηση κούρασης και την απροθυμία να σηκωθείς το πρωί,  ποια είναι τα άλλα σημάδια creative burnout; Μιας και βρισκόμαστε στην εποχή των social media και των vanity metrics  τους, ένα άλλο σημάδι είναι η άνιση και μη-υγιής σύγκριση του εαυτού μας με άλλους επαγγελματιές στον χώρο που κινούμαστε. Τις περισσότερες φορές αυτή η ανιλεής σύγκριση δεν λειτουργεί ούτε παρακινητικά ούτε παραγωγικά. Και τι δημιουργεί η σύγκριση; Αυτο-αμφισβήτηση. Μπορεί δηλαδή να αισθανθείς ότι δεν είσαι αρκετά καλή ή ότι το έργο σου δεν έχει νόημα, παρά το γεγονός ότι στο παρελθόν έχεις δημιουργήσει υψηλής αισθητικής και ποιότητας περιεχόμενο. Άφησα για το τέλος ένα ακόμα σημάδι. Πρόκειται για την εγκατάλειψη των συνηθειών εκείνων που μέχρι πρότινος σε κρατούσαν σε φόρμα. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να είναι η προσεγμένη διατροφή, η σωματική άσκηση και η “κατανάλωση” ποιοτικού περιεχομένου (βιβλίο, podcast, κ.λπ).

Για να μπεις σε τροχιά επαναφοράς στην κανονική σου δημιουργική ροή, χρειάζεται πρώτα να εντοπίσεις και να αναγνωρίσεις τα σημάδια. Επαναλαμβάνω ότι τα παραπάνω σημάδια μπορεί, μεμονωμένα ή συνολικά, να είναι συμπτώματα άλλων διαταραχών, για τις οποίες χρειάζεσαι οπωσδήποτε τη βοήθεια ειδικού.

Ιδέες για να επαναφέρεις τη δημιουργικότητα σου

Μερικές ιδέες για να αφήσεις πίσω σου το creative burnout και να μπεις σε δημιουργική τροχιά:

  • Συζήτησε το. Τις περισσότερες φορές αρκεί και μόνο να το αποδώσουμε με λέξεις σε ένα πρόσωπο που εμπιστευόμαστε, για να βρούμε μέσα σε αυτές, ακούγοντας τι [μας] λέμε, τη διέξοδο.
  • Κάμαρωσε για την πορεία σου. Προηγουμένως αναφέραμε ότι μία από τις ενδείξεις της δημιουργικής εξουθένωσης είναι και η αυτο-αμφισβήτηση. Πόσο εύκολο είναι να ξεχάσουμε όλα τα ωραία που έχουμε δημιουργήσει στο παρελθόν ή την επίδραση στις ζωές άλλων ανθρώπων που έχει επιφέρει το έργο μας και να βουλιάξουμε στην αίσθηση ότι δεν έχουμε κάτι άλλο. Επίστρεψε στις δουλειές σου και καμάρωσε για αυτές γιατί είναι έργο δικό σου και είναι εκεί για να σου υπενθυμίζουν ότι σίγουρα έχεις και άλλα να προσφέρεις. *Φτιάξε ένα φάκελο στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή σου και εκεί συγκέντρωνε όλες τις κριτικές και τα σχόλια που κατά καιρούς λαμβάνεις για τη δουλειά σου. Έτσι θα μπορείς εύκολα να ανατρέχεις εκεί για δόσεις επιβράβευσης.
  • Κάνε το πρώτο βήμα. Υπάρχει λόγος που το έχουν μνημονεύσει τόσο πολύ αυτό το “πρώτο βήμα”. Όσο ασήμαντο κι αν φαίνεται είναι ικανό να θέσει σε λειτουργία από την αρχή τους δημιουργικούς σου μηχανισμούς και να αρχίσει να κυλά και πάλι η γνώριμη έμπνευση μέσα σου. Ασχολείσαι με το γράψιμο; Ξεκίνα γράφοντας μία παράγραφο. Δημιουργείς βίντεο; Τότε δημιούργησε ένα ολιγόλεπτο βίντεο. Είσαι υπεύθυνη για την επικοινωνία με τους πελάτες σου; Ξεκίνα κάνοντας ένα τηλεφώνημα και μίλησε για την δουλειά σου. Τις περισσότερες φορές αυτό είναι αρκετό να επαναφέρει τη δημιουργική μας φωνή.

Πριν πούμε “αντίο”

Για να μπεις σε τροχιά επαναφοράς στην κανονική σου δημιουργική ροή, χρειάζεται πρώτα να εντοπίσεις και να αναγνωρίσεις τα σημάδια. Επαναλαμβάνω ότι τα παραπάνω σημάδια μπορεί, μεμονωμένα ή συνολικά, να είναι συμπτώματα άλλων διαταραχών, για τις οποίες χρειάζεσαι οπωσδήποτε τη βοήθεια ειδικού. Αν νιώθεις την ανάγκη, σε προτρέπω να απευθυνθείς.

Σίγουρα ο κάθε άνθρωπος μπορεί να βιώσει αυτή την φάση με διαφορετική ένταση και τρόπο. Το βέβαιο είναι ότι μπορούμε να επανέλθουμε στη φυσιολογική για τα δεδομένα μας ροή δημιουργικής δουλειάς. Σε αυτό σίγουρα βοηθά το να μπορούμε να αναγνωρίζουμε τα σημάδια εγκαίρως πριν προλάβουν να επιδράσουν πολύ έντονα επάνω μας. Όπως και στη σωματική υγεία, έτσι και εδώ, η πρόληψη είναι σημαντικότερη της θεραπείας.

Ραντεβού στο επόμενο post. Μέχρι τότε, καλή συνέχεια σε ό,τι καταπληκτικό ετοιμάζεις.

Paraskevi Handwritten Signature

Μοιραστείτε αυτό το άρθρο

About the author : Paraskevi Katsanaki